De overheid wil dat mensen meer voor elkaar gaan zorgen. Bij het verlenen van zorg kan een mantelzorgwoning de situatie voor de mantelzorger makkelijker maken. Een mantelzorgwoning is een tijdelijke (verplaatsbare) woning voor mensen die zorgbehoevend zijn en een beroep doen op hun omgeving (familie of vrienden). De woningen zijn bedoeld voor mensen die niet meer in staat zijn om zonder zorg te leven, maar bijvoorbeeld niet terecht kunnen of willen in een zorginstelling. U kunt ook zelf in een mantelzorgwoning wonen. Degene die u verzorgt woont dan in het bijbehorende huis.

  • U kunt een mantelzorgwoning in uw tuin laten plaatsen.
  • Ook kunt u een aanbouw aan uw huis laten bouwen.
  • Een derde mogelijkheid is om een garage of ander bestaand bouwwerk om te bouwen tot mantelzorgwoning.

Waar bestaat een mantelzorgwoning uit?

De mantelzorgwoning mag u beschouwen als een normale (vrijstaande) woning. Deze woning heeft een maximale oppervlakte van 100 m2. De woning moet een eigen ingang (voordeur), een meterkast en een technische ruimte hebben en is voldoende brandveilig. Verder heeft de woning verschillende ruimtes zoals een:

  • slaapkamer (1- of 2-persoons)
  • badkamer
  • woonkamer
  • keuken
  • entreehal

Voorwaarden om een mantelzorgwoning te plaatsen

Voor een vergunningvrije mantelzorgwoning gelden de volgende voorwaarden:

  • De mantelzorg moet nu nodig zijn (dus niet pas in de nabije toekomst). De sociaal consulent beoordeelt dit.
  • U hebt zorg of ondersteuning nodig of verleent deze.
  • Het gaat om zorg die wordt verleend en waarvoor de mantelzorger niet betaald wordt.
  • Er is een sociale relatie tussen u en de degene die zorg verleent of nodig heeft, bijv. familierelatie of vriendschappelijke relatie.
  • U hebt een indicatie van een sociaal-medisch adviseur (zoals een huisarts, wijkverpleegkundige of sociaal consulent van de gemeente) dat een mantelzorgwoning uw zorgsituatie aanzienlijk verlicht.
  • De mantelzorgwoning past binnen de bepalingen voor vergunningvrij bouwen in (artikel 2 Bijlage II van) het Besluit omgevingsrecht.
  • De mantelzorgwoning is een tijdelijke voorziening. Stopt de mantelzorgrelatie, dan moet de woning weer verwijderd of ontmanteld worden.
  • Er mogen maximaal twee personen in een mantelzorgwoning wonen, van wie minstens 1 persoon mantelzorg ontvangt of verleent.
  • U mag alleen de begane grond van de mantelzorgwoning gebruiken als leefruimte.
  • De woning is (zo nodig) rolstoeltoegankelijk. Bij nieuwbouw of verbouw moet de woning altijd rolstoeltoegankelijk zijn.
  • Bouwt u een bestaand bouwwerk bij het huis om tot mantelzorgwoning? Dan hoeft de omvang niet te voldoen aan de voorwaarden voor vergunningvrij bouwen.

De voorwaarden zijn van belang als u aanspraak wilt blijven maken op huur- en/of zorgtoeslag.

Meer weten?

Wilt u meer weten over een mantelzorgwoning? Neemt u dan contact op met het sociaal team bij u in de buurt. Zij bespreken graag met u uw situatie. Als een mantelzorgwoning geen optie is, dan zijn er misschien andere oplossingen waarmee zij u kunnen helpen.

Neem contact op met een sociaal team bij u in de buurt

Hoe werkt het?

  • Check online op www.omgevingsloket.nl of uw bouwplannen vergunningvrij zijn. Moet u toch een vergunning aanvragen, dan kan dat ook via dit loket.

Goed om te weten

Verschillende firma’s bieden kant-en-klare huisjes aan, die geschikt zijn om zorg in te verlenen. U kunt deze huren of kopen. Wat het beste is hangt af van uw situatie. Het sociaal team van de gemeente kan u hierover adviseren. Een schuur of ander bijgebouw verbouwen tot mantelzorgwoning is ook een mogelijkheid. De kosten van de verbouwing komen voor uw eigen rekening.

Hebt u plannen voor een verbouwing met als doel een mantelzorgwoning, neemt u dan eerst contact op met het sociaal team in uw buurt. Een sociaal consulent komt dan bij u thuis om te beoordelen of u aan de voorwaarden voor een vergunningsvrije mantelzorgwoning voldoet. Zij zorgen er daarna voor dat een bouwvergunningsspecialist van de gemeente contact met u opneemt om samen met u uw plan door te nemen. Vooral omdat bij een bestaand gebouw wellicht andere bestemmingen en voor vergunningvrij (ver)bouwen bepaalde afmetingen gelden.

Extra informatie

  • Een mantelzorgwoning is geen nieuwe woning maar u krijgt wel een apart huisnummer, M1 als toevoeging.
  • Mantelzorgwoningen tellen niet mee bij het bepalen van de WOZ-waarde. Uitzonderingen hierop zijn: mantelzorgwoningen die aangebouwd zijn aan de hoofdwoning of een verbouwde schuur. In dat geval kan de gemeente de waarde wel meetellen.