Opvanglocatie voor jonge vluchtelingen in Vorden

Als een gemeente kiest voor een opvanglocatie van 80 jonge vluchtelingen voor tenminste 10 jaar, neemt het COA een zelfstandige opvanglocatie met gespecialiseerd personeel in beheer. Bij de opvang voor meerdere jaren kan het COA bovendien betere voorzieningen op de locatie treffen. 

De verwachting is dat de locatie het tweede kwartaal van 2026 kan openen. Een bouwproces hangt af van verschillende zaken. Denk bijvoorbeeld van het vergunningstraject, eventuele bezwarenprocedures, het bouwrijp maken van de grond, beschikbaarheid aannemers etc.

Omdat de nood hoog is om opvangplekken te realiseren, besloten we bij onszelf te beginnen en geschikte gemeentelijke locaties te zoeken. De locatie aan de Kerkhoflaan/Bedrijvenweg in Vorden is in eigendom van de gemeente, beschikbaar voor 10 jaar, geschikt voor 80 jongeren, niet beoogd voor andere ontwikkelingen en nabij voorzieningen. Uit een schouw uitgevoerd door het COA, is naar voren gekomen dat er op voorhand geen belangrijke planologische beperkingen op de locatie te verwachten zijn. 

Wat het effect gaat zijn op termijn van het nieuwe regeerakkoord en het voornemen de Spreidingswet in te trekken is nog niet duidelijk. Op korte termijn lost dit de nijpende situatie in het land niet op. Vandaar dat we regionaal willen blijven inzetten voor een menswaardige opvang van vluchtelingen. Ook de gemeente Bronckhorst levert hieraan haar bijdrage. Het grootse deel van de Nederlandse gemeenten wil dit doen. 

Omwonenden denken/dachten mee over de inpassing van de opvanglocatie in hun directe leefomgeving. Denk aan de stedenbouwkundige opzet, de inrichting van de buitenruimte op het terrein zelf (haagjes/groen, fietsenstalling, bankjes etc.) en verkeer/(loop-/rij-routes), ontwerp van het gebouw (uitstraling) en inpassing in de openbare ruimte. Daarnaast spreken we over zorgen die leven, omgang met de nieuwe buurtbewoners en veiligheid. We hebben geen participatie ingezet om met inwoners te spreken over de locaties waar opvangcentra komen in Bronckhorst. Deze beslissingen hebben wij als gemeente genomen en die beslissingen staan niet ter discussie. Dit heeft meerdere redenen. Er is een acute opvangcrisis in ons land en daarom kiezen we voor eigen terreinen die in principe per direct beschikbaar zijn (met een BOPA-procedure). Er zijn geen grotere accommodaties in Bronckhorst beschikbaar en de realiteit heeft geleerd dat bijna niemand zijn hand opsteekt voor een opvanglocatie in hun buurt. Wij realiseren ons dat omwonenden het wellicht niet eens zijn met de genomen besluiten en eerder betrokken hadden willen worden. Met participatie willen we belanghebbenden echter zo goed mogelijk betrekken bij de inpassing op de gekozen locaties en dit is na de besluitvorming direct opgestart.

Natuurlijk vinden we het belangrijk dat iedereen die vragen heeft over dit onderwerp, hierop een antwoord kan vinden. Daarom vindt u hier veel informatie. U kunt ons ook bellen, via tel. (0575) 75 02 50, of een mail sturen naar opvangvorden@bronckhorst.nl. 

In overleg met de klankbordgroep komt deze aan de Bedrijvenweg.

Na 8 jaar vindt een evaluatie plaats met het COA en wordt bepaald of verlenging wenselijk is. 

Er zijn stappen gezet en er moeten nog stappen worden gezet voordat de opvanglocatie er is:

1. Locatieonderzoek gericht op het vinden van drie geschikte opvanglocaties voor elk max. 80 jonge vluchtelingen verdeeld over onze gemeente en nabij de kernen. We zijn begonnen met de locatie in Hengelo, die we in maart 2024 aanwezen, nu is de 2e locatie (Kerkhoflaan in Vorden) daarbij gekomen.  
2. Het COA heeft zowel een papieren als een fysieke schouw van deze locatie uitgevoerd. Beide met een positief resultaat.
3. Op 3 juli besloot het college van burgemeester en wethouders de locatie te verhuren aan het COA. De grond is van de gemeente en het is een bevoegdheid van burgemeester en wethouders om het terrein te verhuren. De raad is op de hoogte, maar een raadsbesluit over de aanwijzing van de locatie is niet nodig.
4. Op 3 juli zijn omwonenden en aanliggende bedrijven/organisaties geïnformeerd per brief/mail/persoonlijk.
5. Het COA en de gemeente stellen een bestuursovereenkomst op. Hierin staan afspraken en verantwoordelijkheden tussen de gemeente en het COA.
6. Participatie met omwonenden over zorgen en inhoudelijke invulling van de locatie.
7. Het CAO vraagt een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) aan.
8. De gemeenteraad krijgt op grond van artikel 16.15a, lid b, onder 1 Omgevingswet de mogelijkheid om bindend advies te geven. Het college verleent de omgevingsvergunning. Daartegen kan bezwaar worden gemaakt bij de gemeente. Daarna kan er beroep (bij de rechtbank) en hoger beroep (bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State) worden ingesteld.
9. Tegelijkertijd met de BOPA kan het COA een omgevingsvergunning aanvragen voor het bouwen.
10. Het perceel wordt bouwrijp gemaakt.
11. De opvanglocatie wordt gebouwd. 

Daar waar mogelijk laat de gemeente in hierboven genoemde stappen procedures tegelijk plaatsvinden.

De plannen passen niet rechtstreeks in het Omgevingsplan. Daarom is een buitenplanse omgevingsactiviteit (BOPA) nodig. Deze procedure is voor tijdelijke en concrete plannen, zoals deze opvanglocaties die 10 jaar worden gerealiseerd. Het COA is verantwoordelijk voor het aanvragen van de BOPA en heeft dit op 8 juli gedaan. De gemeente beoordeelt de aanvraag en bepaalt of de locatie voldoet aan de vereisten en regels op het gebied van bijvoorbeeld veiligheid, gezondheid en milieu. Vervolgens wordt de aanvraag voorgelegd aan de gemeenteraad voor een bindend advies. Daarna volgt een ontwerpbesluit dat ter inzage komt. Inwoners kunnen dan hun mening geven via een zienswijze. Na verwerking van de zienswijzen neemt het college een definitief besluit, waarna beroep mogelijk is. Vervolgens kan de bouw starten. De planning van de BOPA procedure vindt u hieronder: 

Stappenplan BOPA aanvraag AMV opvanglocaties Vorden en Hengelo (Gld)  

Aanvraag omgevingsvergunning Ruimtelijk spoor & Bouwactiviteit omgevingsplan via een uitgebreide procedure. 

Aanvraag                                                                                           8 juli 2025 

Agendacommissie                                                                            17 juli 2025

Collegevergadering                                                                          2 september 2025 

Politieke avond beeldvormend                                                         10 en/of 11 september 2025

Politieke avond oordeelvormend                                                      2 oktober 2025

Raadsvergadering i.v.m. bindend adviesrecht                                 9 oktober 2025 

Ontwerp besluit publiceren in week na raadsvergadering               16 oktober 2025 

Zienswijzentermijn (6 weken)                                                           17 oktober 2025 t/m 28 november 2025 

Collegevergadering                                                                           9 december 2025 

(indien zienswijze (ruimtelijk) geen aanleiding geven voor aanpassing besluit) 

Beroepstermijn (6 weken)                                                                 16 december 2025 t/m 27 januari 2026 

Als zienswijzen (ruimtelijk) wel aanleiding geven voor aanpassing besluit*

Collegevergadering                                                                           9 december 2025 

Agendacommissie                                                                            xx januari 2026 

Politieke avond                                                                                  xx januari 2026 

Raadsvergadering i.v.m. Bindend adviesrecht                                 xx februari 2026

Ontwerp besluit publiceren in week na raadsvergadering               xx februari 2026 

Beroepstermijn (6 weken)                                                                 xx februari 2026 t/m xx maart 2026 

* Data afhankelijk van vaststellen vergaderschema raad 2026

De gemeente en het COA hebben voorafgaand aan dit besluit zorgvuldig onderzocht wat de (on)mogelijkheden zijn van deze locatie. Nadat deze locatie geschikt bleek, besloten b en w mee te willen werken aan het realiseren van de locatie. Dat besluit was op 3 juli 2024 en diezelfde dag zijn omwonenden geïnformeerd en uitgenodigd voor een bijeenkomst. Met hen hebben we sindsdien regelmatig gesprekken/bijeenkomsten over de planvorming en realisatie van de opvang. 

De gemeente heeft brieven verstuurd naar de direct betrokkenen: omwonenden en aanliggende bedrijven/organisaties die in een straal van ca. 300 meter van de locatie wonen.

Andere belangstellenden kunnen gedurende de realisatie van de opvang deze website volgen. De informatie op onze website wordt steeds aangevuld en geactualiseerd. 

Heeft u vragen over de opvang dan kunt u vanzelfsprekend ook telefonisch of via e-mail contact met ons opnemen. We zijn u graag van dienst. 

Ook willen we op een later moment nog bijeenkomsten voor ondernemers en maatschappelijke organisaties in Vorden organiseren om te overleggen of er op enige wijze betrokkenheid mogelijk is als de jongeren op de locatie zijn.

In opvanglocaties van het COA zitten mensen die hopen dat zij een verblijfsstatus krijgen. Die procedure kan soms een lange tijd duren. Er zitten mensen die net zijn aangekomen, maar ook mensen die al midden in of aan het eind van hun procedure bij de IND zitten. De gemeente weet niet van tevoren wie in Vorden gaan verblijven. Alleen dat ze jong zijn (13 t/m 17 jaar). De gemeente weet ook niet uit welke landen ze komen. 

We hebben al ervaring met de opvang van een groep 13 t/m 17-jarigen op De Betteld in Zelhem. Hier worden sinds 3 jaar in de wintermaanden in totaal ca. 70 jongens en meiden opgevangen. Dit verloopt goed en naar tevredenheid van buurtbewoners, waar we regelmatig overleg mee hebben/informatie mee delen. 

Meer informatie over de opvang van jonge vluchtelingen vind je op de website van het COA.

Het is niet van tevoren te zeggen waar de vluchtelingen vandaan komen. Begin 2025 verblijven er rond de 72.500 mensen (66.000 in 2024) in de asielopvang in Nederland. Het grootste deel van minderjarige vluchtelingen komt op dit moment uit Syrië, Eritrea, Irak, Somalië en Gambia.  

Voor meer gegevens: zie COA - Personen in de opvang van het COA | www.coa.nl.

De ervaring is dat gemixte groepen jongeren goed werken. Jongeren met een verschillende afkomst, achtergrond, jongens en meisjes. Zij leren zo om te gaan met verschillende culturen en gewoonten en het mixen voorkomt groepsvorming. Op de locatie in Vorden is de verwachting dat er zowel jongens als meisjes komen. 

Ja. Elke jonge vluchteling krijgt een voogd via stichting Nidos. Het COA is verantwoordelijk voor de opvang en dagelijkse begeleiding van de jonge vluchtelingen. Het Nidos is verantwoordelijk voor de individuele begeleiding van de jongeren.

Op dit moment blijven jongeren gemiddeld 1 à 2 jaar op dezelfde locatie. Zodra jongeren een status en dus verblijfsvergunning hebben gekregen, wordt het Nidos verantwoordelijk voor hun herhuisvesting.

Nadat de jongeren 18 jaar zijn geworden is het COA verantwoordelijk voor hun herhuisvesting. Ze gaan dan over naar een reguliere COA-opvang. Als ze een verblijfsstatus hebben gekregen, dan worden ze gekoppeld aan een gemeente om een leven in ons land op te gaan bouwen. Dit is niet per definitie de gemeente waarin ze tijdelijk zijn opgevangen.

Na binnenkomst in Nederland worden alle vluchtelingen geïdentificeerd en geregistreerd door de vreemdelingenpolitie en de IND. De Koninklijke Marechaussee onderzoekt eventuele documenten nader. De jongeren worden gecontroleerd en krijgen een medische intake.

De jongeren gaan overdag naar school en zijn daarvoor en daarna en in het weekend in en rondom hun opvanglocatie, net als elke andere inwoner van de gemeente. Wellicht komt u deze nieuwe bewoners dus tegen in een winkel, bij de bushalte, op straat of bij uw club/het zwembad. 

Het COA en de gemeente stellen het erg op prijs als inwoners, organisaties, bedrijven of verenigingen te zijner tijd iets willen beteken voor de bewoners van de opvanglocatie. U kunt zich melden door een mailtje te sturen naar opvangvorden@bronckhorst.nl. Hartelijk dank. 

Wij kunnen ons goed voorstellen dat omwonenden zorgen hebben over de veiligheid in hun buurt. De gemeente en het COA bespreken deze zorgen met hen en maken een veiligheidsplan voor de locatie. We delen ook ervaringen uit andere plaatsen, zoals de opvang bij De Betteld in Zelhem. In elke groep en van elke nationaliteit is er wel eens iemand die zich niet aan de regels houdt. En daar maken we afspraken over. Met omwonenden en met het COA, maar ook met de politie. Het COA is verantwoordelijk voor de veiligheid en beveiliging van de opvanglocatie. Om opvanglocaties veilig en leefbaar te houden, heeft het COA-huisregels die bewoners van alle locaties moeten naleven. De jongeren worden geïnstrueerd over Nederlandse omgangsvormen en waarden en normen. Als er sprake is van zware overtredingen van de regels, wordt een vluchteling overgeplaatst naar een speciale locatie in Nederland waar extra zorg op zit. Maar gelukkig is dit zelden nodig. De gemeente is samen met de politie verantwoordelijk voor de veiligheid in Bronckhorst (dus buiten de locatie). Mocht zich buiten de opvanglocatie een incident voordoen, dan belt u net zoals normaal gesproken de politie. 

Er zijn altijd medewerkers aanwezig op een opvanglocatie. Het aantal begeleiders dat aanwezig is, is afhankelijk van het programma. Tijdens het opstaan zijn er meer dan als de jongeren op school zitten. In de middag en avond zijn er ook weer meer. Het COA anticipeert op wat wijsheid is, gezien de groep jongeren die er zit en de omstandigheden.

De jongeren zijn over het algemeen heel veerkrachtig. Maar natuurlijk komt het voor dat jongeren last hebben van trauma-gerelateerde klachten. Het Nidos (de voogd) is verantwoordelijk voor de individuele begeleiding van de jongeren. Ze nemen dit mee in het begeleidingsplan van de jongere. Het COA werkt nauw samen met medische diensten, waarvan de huisarts onderdeel is. Daarnaast proberen ze laagdrempelig psycho-educatie te geven aan jongeren. Ze leggen dan uit hoe trauma werkt, hoe je om kan gaan met de klachten en hoe zij als begeleider een rol kunnen spelen. Ze gaan dan samen een traject aan om de klachten te verminderen.

Alcohol en drugs zijn verboden. Het komt ook niet vaak voor. Mocht blijken dat er wel middelen worden gebruikt, dan wordt actie ondernomen en de gehandhaafd. In zo’n geval gaat het COA ook extra met de jongere aan de slag. Denk aan reflecteren en sporten. Dit begint allemaal met het bouwen van een relatie, om van daaruit de jongeren beter begrijpen en begeleiden.

Randvoorwaarde voor de locatiekeuze in Vorden was dat deze in de buurt van lokale voorzieningen ligt. Op de locatie zelf komen ook voorzieningen voor bijvoorbeeld recreatieactiviteiten en trainingen. 

De praktijk werkt normaal gesproken als volgt: op een locatie voor jonge vluchtelingen biedt het COA individuele begeleiding, vrijetijdsactiviteiten en 24-uurs toezicht. Alle kinderen hebben een mentor en vallen onder de voogdij van stichting Nidos. De jongeren mogen niet meer of minder dan jongeren die thuis in een gewone gezinssituatie wonen. De mentor leert de jongeren o.a. normen en waarden, hoe je voor jezelf moet zorgen en wat verantwoordelijkheden zijn. Dat is niet vrijblijvend. Het COA stimuleert de jongeren om zo veel mogelijk deel te nemen aan activiteiten in een buurt/dorp. En het COA nodigt de buurtbewoners dan ook uit om de bewoners van de opvanglocatie te betrekken bij activiteiten.

Mentoren begeleiden de jongeren bij hun ontwikkeling naar zelfredzaamheid en volwassenheid. Ook bereiden zij hen voor op hun toekomst in Nederland of het land van herkomst. Dit is echt op maat. Dit kan bijvoorbeeld gaan over zelfzorg en hygiëne, omgangsregels tot aan juridische vraagstukken. Dit doen ze door samen de huidige vaardigheden in kaart te brengen, ontwikkeldoelen te formuleren en deze om te zetten in een begeleidingsplan. De doelen stemmen ze af met de betrokken stichting Nidos-vertegenwoordiger. De jongeren werken onder begeleiding van hun mentor aan de doelen en kunnen zo hun zelfstandigheid vergroten. Het COA toetst regelmatig of de jongeren zich veilig voelen, want alleen dan kunnen zij zich goed ontwikkelen. Ook spreken de mentoren jongeren aan op eventueel ongewenst gedrag op zowel binnen als buiten de locatie.

Qua dagbesteding zijn er naast het onderwijs dat zij gaan volgen op een ISK-school op de locatie trainingen en activiteiten, zoals bijvoorbeeld OV-training, verkeerslessen, kooklessen, boodschappen doen, schoonhouden van hun leefomgeving, voorlichting over seksuele hygiëne en dag en nacht ritme, sport en cultuur. De activiteiten worden door de mentoren georganiseerd, al dan niet in samenwerking met organisaties en clubs in de omgeving en/of vrijwilligers. Voor een groot deel is het vergelijkbaar met wat pubers doen in een ‘gewoon’ gezin.

Vanaf het moment dat de jongeren in Nederland asiel aanvragen, zijn ze leerplichtig en moeten ze binnen 3 maanden naar school. In eerste instantie is dat ISK-onderwijs (internationale schakelklas). Op het moment dat hun Nederlands goed genoeg is, volgen zij regulier onderwijs. 

Jongeren zijn vrij het terrein van een COA-locatie op en af te kunnen. Het COA stuurt er wel op aan dat jongeren tijdig binnen zijn en maken hier afspraken over met hen. In de COA-huisregels staat bijvoorbeeld dat het rustig moet zijn tussen 22.00 en 08.00 uur. De huisregels hebben betrekking op de regels binnen het huis. Als er signalen zijn dat jongeren zonder opgaaf van reden op latere tijden het terrein verlaten of binnen komen, leidt dat tot een gesprek met de medewerkers.

Benieuwd hoe het leven in een opvanglocatie voor vluchtelingen er uit ziet? Kijk op www.coa.nl/dagelijkse-activiteiten.

Het COA is verantwoordelijk voor de exploitatie van de locatie en daarmee ook voor de kosten. Zij huren de grond van onze gemeente. En plaatsen daar op eigen kosten tijdelijke huisvesting op.

Denkt u dat uw woning minder waard wordt door de komst van deze opvanglocatie, dan kunt u een verzoek tot planschade indienen. Het COA geeft aan dat uit onderzoek blijkt dat lang niet altijd sprake is van waardedaling, maar ieder verzoek om planschade uniek is en wordt beoordeeld door onafhankelijke adviseurs. Het verzoek kunt u indienen bij de gemeente, maar wij hebben geen rol of invloed op de beoordeling. Dit doet een onafhankelijk adviesbureau. De gemeente neemt wel het uiteindelijke besluit. De gemeente wil de opvanglocatie mogelijk maken met een BOPA, waarbij bezwaar en beroep mogelijk is. Een vergoeding voor planschade kunt u pas aanvragen als het besluit definitief is, dus als alle juridische procedures afgerond zijn. Meer lezen: Tegemoetkoming planschade aanvragen. 

Door de huidige situatie in de wereld is het opvangen, huisvesten en ondersteunen van asielzoekers, statushouders en Oekraïense ontheemden een steeds groter wordende taak van gemeenten. Daarom heeft de gemeente beleid voor het structureel borgen van de ondersteuning en opvang van deze groepen in onze gemeente.

Vanuit onze verantwoordelijkheid ondersteunen we asielzoekers, statushouders en Oekraïners al vele jaren. Dat verloopt in principe goed, maar de laatste jaren groeien de opgaves rondom opvang, huisvesting en maatschappelijke integratie snel door de veranderde situatie in de wereld. Hiervoor is extra inzet en budget nodig, dat we met een vastgesteld beleidsplan hebben geborgd. Ook de taken die de nieuwe Spreidingswet gemeenten opleggen, maakten dit beleid nodig.

De verschillende groepen vragen om een eigen aanpak. Maar in het beleid is een aantal basisprincipes opgesteld die leidend zijn in onze activiteiten, waaronder:

• De menselijke maat staat voorop.
• Ondersteuning is niet vrijblijvend, we verwachten dat nieuwkomers meedoen in de samenleving en werken aan hun eigen maatschappelijke positie.
• We ontwikkelen opvanglocaties en een onderwijsaanbod dat past bij de aard en schaal van Bronckhorst. We kiezen bijvoorbeeld voor 3 kleinschalige opvanglocaties voor asielzoekers in plaats van 1 grote. Datzelfde geldt voor de huisvesting die we bieden aan Oekraïners.
• Veel organisaties en bedrijven, lokaal en in de regio, hebben een mooi aanbod dat past bij het ondersteunen van deze groepen en daar zoeken we waar mogelijk de samenwerking mee.
• De inzet van onze activiteiten en budgetten gebeurt zo efficiënt mogelijk.

Onze taak vanuit de Spreidingswet is dat Bronckhorst 221 vluchtelingen moet opvangen. Voor vluchtelingen willen we 3 locaties realiseren in Bronckhorst voor ieder ca. 80 jongeren van 13 t/m 17 jaar. We hebben hiermee de afgelopen jaren in de wintermaanden goede ervaringen opgedaan in De Betteld in Zelhem. De eerste twee locaties die we met het COA willen gaan ontwikkelen, zijn bij ons gemeentehuis in Hengelo en aan de Kerkhoflaan in Vorden.

We vangen ca. 220 Oekraïners op in 13 tijdelijke locaties. Onder meer op vakantiepark Bronckhorst in Hengelo, groepsaccommodatie De Hooge Weide in Vorden en onze stacaravans in Vierakker/Wichmond. Het is mogelijk dat het aantal Oekraïners verder doorgroeit.

Het rijk bepaalt ieder halfjaar hoeveel statushouders een gemeente moet huisvesten. Dit zijn mensen met een verblijfsvergunning die hun leven in Nederland mogen gaan opbouwen. Hiervoor zoeken we huurwoningen via de woningcorporaties. Deze zijn schaars en ook vanuit onze eigen inwoners is hier veel vraag naar. Daarom is onze ambitie met de woningcorporaties de komende jaren verschillende flexwoningen te bouwen, waarvan ook een aantal voor statushouders. De overige woningen zijn voor anderen, zoals jongeren en spoedzoekers (denk aan mensen die in scheiding liggen). Ook is de ambitie bestaande huurwoningen geschikt te maken voor kamer bewoning, zodat er meerdere alleenstaande statushouders kunnen wonen.

Welke aantallen vluchtelingen vangen we op?

• Opvang Oekraïners 231-281
• Opvang asielzoekers 221 (gemeente kiest voor Amv-opvang)
• Huisvesting en opvang jaarlijks ca. 70 statushouders