’t Klooster

Blauwe diensten

Het initiatief ‘blauwe diensten’ komt vanuit een aantal grondgebruikers uit het gebied. Zij gaven aan dat ze onderdeel willen zijn van de oplossing, en op hun percelen een bijdrage willen leveren aan een gezond watersysteem en een mooi(er) landschap, mét behoud van toekomstperspectief voor de landbouw.  

Blauwe diensten zijn diensten die door grondgebruikers kunnen worden uitgevoerd met als doel de waterbeschikbaarheid te vergroten en/of de grondwaterkwaliteit te behouden of verbeteren. Omdat deze diensten verder gaan dan het eigen belang om water vast te houden en de grondgebruiker geld of inkomen kosten, wordt voor de uitvoering van diensten een passende vergoeding betaald. De blauwe diensten zijn dus vergelijkbaar met de ANLb pakketten voor agrarisch natuurbeheer, maar dan specifiek gericht op de waterdoelen in dit gebied. We noemen het blauwe diensten omdat het in tegenstelling tot andere diensten niet primair het doel heeft voor het verbeteren van de biodiversiteit maar vooral de waterkwantiteit en – kwaliteit We zien de ontwikkeling van blauwe diensten als een middel om samen aan de gebiedsdoelen te werken.  

In een pilot van 3 jaar (2026, 2027 en 2028) willen we met elkaar uitvinden of dit inderdaad een effectieve en efficiënte manier van samenwerken is, én hoe we tot afspraken voor de lange termijn kunnen komen. Provincie, waterschap en Vitens hebben het gebied gevraagd om met voorstellen te komen, waarover hun bestuurders eind 2025 besluiten kunnen nemen.  

In het voorjaar van 2025 is er daarvoor een kerngroep van agrariërs uit het hele gebied samengesteld. Zij hebben voorstellen voor blauwe diensten voorbereid en op 2 avonden afgestemd met het gebied. Op beide avonden (11 en 26 juni) waren zo’n 80 aanwezigen en is veel input verzameld om de voorstellen van de kerngroep aan te vullen en verbeteren. De voorgestelde diensten zijn o.a. gericht op het vasthouden van water, bodemverbetering, andere teelten en chemiegebruik. De voorstellen worden in juli aangeboden aan provincie, waterschap en Vitens. In het najaar besluiten zij met welke diensten per 1 januari 2026 gestart kan worden.  

Watersysteemanalyse:

In de afgelopen jaren is veel kennis verzameld over hoe het watersysteem werkt. Dit gaan we de komende tijd bundelen. Ben je benieuwd welke data er is? De dashboard op de website https://waterdata.wrij.nl biedt actuele informatie over grond – en oppervlakte water.  

Daarnaast werkt een werkgroep aan een schetsontwerp voor maatregelen om meer water te infiltreren in het gebied. We kijken daarbij ook naar de gevolgen van deze maatregelen en naar wat er nodig is om het wateraanvoersysteem aan te passen. Dit schetsontwerp willen we straks graag met het gebied bespreken. Het is nog geen definitief plan, maar een eerste opzet. We verwachten eind van dit jaar, begin volgend jaar meer te kunnen delen. Ideeën en ervaringen uit het gebied zijn voor ons heel waardevol bij het verder uitwerken van het project. Deze mag je delen via hetklooster@gelderland.nl.  

Water vasthouden op ’t Zand en in rabatten  

Er kan in sloten en op percelen water extra worden vastgehouden in het gebied, maar daarnaast zijn er ook enkele specifieke locaties waar we verwachten extra water te kunnen infiltreren. Naast de Enk, zijn dat landgoed t’ Zand en op het terrein van Vitens.  

Het gebied ’t Zand lijkt veel potentie te hebben voor het infiltreren en vasthouden van water. Daarom wordt dit jaar technisch onderzoek gedaan naar hoeveel water in dit deelgebied kan worden geïnfiltreerd, op welke manier, welk effect de infiltratie heeft op het bos, wat de waterkwaliteit is en welke beheersmaatregelen kunnen worden genomen.  en.  Er vindt met de landgoedeigenaren afstemming plaats over de mogelijkheden en voorwaarden.  

In het wingebied (op het terrein van Vitens) is de afgelopen jaren al ervaring opgedaan met extra water vasthouden. Dit gebeurt in het rabattenbos. Hier wordt in de greppels tussen de rabatten (de ophogingen waar bomen op staan) water ingelaten. Dit vindt alleen plaats als er water voorradig is in de Veengoot. Op die manier wordt water geïnfiltreerd om de waterbel aan te vullen.

Landgoederenzone

Ten noorden van ’t Klooster ligt landgoed Zelle. Waterschap Rijn en IJssel werkt samen met het landgoed aan een plan voor watersysteemherstel, om de verdroging van de bossen en de droogteschade in de landbouw en op de golfbaan te bestrijden. Rondom het landgoed vinden gesprekken plaats met grondeigenaren, om te verkennen of er bij hen behoefte en bereidheid is om mee te werken aan aanvullende maatregelen. In 2025  wordt het Definitief Ontwerp opgesteld. Uitvoering vindt plaats in  2026/2027. De maatregelen om de gebieden rond ’t Klooster en het Landgoed Zelle klimaatrobuust te maken versterken elkaar. Door het klimaatrobuust te maken kan het gebied beter tegen de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme hitte, droogte of hevige regenval. 

Landgoederenzone Baakse Beek | Waterschap Rijn en IJssel
 

Elke druppel de grond in (EDDGI)

In de Achterhoek liggen mogelijkheden om water langer vast te houden en te infiltreren. Dit zijn voor een groot deel natuur- en agrarische gronden. Het Waterschap Rijn en IJssel is met het project 'Elke druppel de grond in' in overleg met de initiatiefnemers over de mogelijkheden om ook komend jaar op een aantal plekken extra water vast te houden en zo de effecten van de droogte te verkleinen.  

Informatie over het Project Elke druppel de grond in WRIJ

Vruchtbare klei

Klimaatverandering veroorzaakt langere periodes van droogte. Boeren met akkers op zandgrond hebben daar mee te maken. Het gebruik van klei kan dan helpen. Klei kan zandgrond vruchtbaarder maken en het zorgt ervoor dat de bodem beter vocht kan vasthouden. Binnen het grondwaterbeschermings-gebied moet de klei wel aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen.  

Meer informatie over klei op zand en aanmelden deelname

Werkzaamheden in het wingebied

In het wingebied staan drinkwaterputten. Dit jaar is een aantal nieuwe putten geplaatst, de oude putten worden verwijderd. Uit de putten wordt drinkwater opgepompt. Een put gaat gemiddeld 15 jaar mee. Doordat een put dichtslibt moet deze vervangen worden na verloop van tijd. De hoeveelheid grondwater dat wordt opgepompt verandert niet door het bij plaatsen van nieuwe putten.  

Drinkwatertransportleiding

Voor een flexibeler en robuustere toegang tot drinkwater wordt  een nieuwe drinkwatertransportleiding aangelegd. De transportleiding gaat van Hengelo naar Eibergen. Met grondeigenaren worden op dit moment gesprekken gevoerd. Dit is een zorgvuldig proces, pas daarna wordt de ligging van de leiding en de verdere planning ingevuld.  

Droogteschaderegeling

Op dit moment wordt de huidige droogteschaderegeling van de drinkwaterwinning ’t Klooster herzien door de onafhankelijke AdviesCommissie Schade Grondwater (ACSG) in opdracht van de provincie Gelderland. De grondeigenaren die droogteschade hebben aangevraagd worden daarover rechtstreeks door de ACSG geïnformeerd. De verwachting is dat er eind van dit jaar een concept advies komt voor de nieuwe droogteschade regeling vanuit ACSG. Voor meer informatie over de droogteschaderegeling kunt u contact opnemen met de Adviescommissie via telefoonnummer 085-4862222.